Tự học cách sáng tác nhạc bằng guitar cơ bản tại nhà

Hướng dẫn các bước tự sáng tác nhạc bằng guitar tại nhà. Vận dụng các kỹ thuật của đàn guitar để tạo giai điệu, viết lời, và hoàn thiện trên phần mềm.

Vì sao bạn cần học sáng tác nhạc bằng guitar?

Khi bắt đầu sáng tác nhạc, bạn nên chọn guitar làm nhạc cụ cho giai điệu của mình bởi vì:

• Làm giai điệu linh hoạt: Guitar cho phép bạn chơi đồng thời cả hợp âm, giai điệu và các đường bass. Điều này có nghĩa là bạn có thể xây dựng toàn bộ nền tảng âm nhạc cho bài hát của mình chỉ với một cây đàn, giúp hình dung và phát triển ý tưởng một cách trọn vẹn nhất.
• Dễ dàng tiếp cận: So với nhiều nhạc cụ khác, guitar tương đối dễ học các hợp âm cơ bản và bắt đầu thử nghiệm với âm thanh. Bạn không cần phải là một bậc thầy để bắt đầu sáng tạo; chỉ cần vài hợp âm và một chút tò mò là đủ để khai phá những giai điệu của riêng mình.
• Chơi được nhiều thể loại nhạc: tình khúc – tình ca,Thiếu nhi, đồng dao và hát ru, Ngâm thơ, Nhạc kịch, Nhạc sự kiện… Hầu hết các thể loại nhạc các bạn đều có thể dùng guitar để đệm.
• Di động và tiện lợi để ghi lại ý tưởng: Kích thước gọn gàng giúp guitar trở thành người bạn đồng hành hoàn hảo mọi lúc mọi nơi. Khi một ý tưởng âm nhạc chợt lóe lên, bạn có thể ngay lập tức cầm đàn lên và ghi lại, không bỏ lỡ bất kỳ khoảnh khắc cảm hứng nào.

Tự học sáng tác nhạc bằng guitar đơn giản

Học sáng tác nhạc bằng guitar có khó không?

Học guitar để sáng tác nhạc không hề khó. Cốt lõi nằm ở việc bạn cần nắm chắc nhạc lý cơ bản của guitar. Kết hợp với tính kiên nhẫn và biết cách tự tìm cảm hứng sáng tác cho chính mình.

Cần chuẩn bị nền tảng kỹ năng gì để sáng nhạc bằng guitar?

Nắm nhạc lý guitar cơ bản

• Nốt nhạc và hợp âm:Hiểu về 7 nốt nhạc cơ bản (Đô, Rê, Mi, Fa, Sol, La, Si) và các ký hiệu thăng (#), giáng (b) giúp bạn xây dựng giai điệu và hòa âm.
• Nhịp điệu: Hiểu biết về nhịp giúp bạn sắp xếp các nốt nhạc và hợp âm một cách hợp lý, tạo nên sự mạch lạc và cuốn hút cho tác phẩm của mình. Cụ thể, việc xác định phách, nhịp (ví dụ: 4/4, 3/4) sẽ định hình khung thời gian cho các ý tưởng giai điệu. 

Thành thạo cách chơi 9 hợp âm guitar cơ bản

Người sáng tác nhạc cần chơi thành thạo 9 cơ bản của guitar để xây dựng tiến trình hợp âm (chord progressions) trong giai điệu, giúp dễ dàng chuyển đổi giữa các hợp âm, tạo sự liền mạch cho bản nhạc.

9 hợp âm guitar cơ bản

Những cách để tự sáng tác nhạc bằng guitar

Để tự sáng tác nhạc bằng guitar, bạn cần bám theo các bước cơ bản của cách sáng tác nhạc, như cấu trúc bài hát, cách phát triển lời và giai điệu. Nhưng sáng tác trên guitar có những đặc thù riêng như các bước bên dưới.

Khai thác vai trò của guitar trong từng phần của bài hát

Vai trò của guitar có thể được sử dụng trong các phần cấu trúc bài hát như sau:

• Phiên khúc (Verse): Tạo một đoạn riff hoặc lick guitar để làm nền tảng cho bài hát. Đoạn nhạc này nên ngắn, tạo sự lặp lại để có tính gợi nhớ. Đồng thời có tính dẫn dắt câu chuyện và tâm trạng của bài hát.
• Điệp khúc (Chorus): Đây là phần cao trào, nơi guitar có thể trở nên mạnh mẽ hơn với các mẫu strumming đầy năng lượng hoặc riff nổi bật, giúp làm nổi bật thông điệp chính của lời bài hát. Giai điệu và cường độ của guitar ở điệp khúc thường là nguồn cảm hứng trực tiếp cho những câu từ đáng nhớ nhất.
• Cầu nối (Bridge): Guitar có thể tạo ra sự thay đổi về không khí, hòa âm hoặc tiết tấu, dẫn dắt người nghe đến một phần mới hoặc trở lại điệp khúc một cách bất ngờ. Sự thay đổi này cũng thường đi kèm với sự chuyển biến trong nội dung lời bài hát, mang đến một góc nhìn hoặc cảm xúc khác.
• Đoạn độc tấu (Solo): Nếu có, đoạn solo guitar là cơ hội để bạn thể hiện kỹ thuật và cảm xúc cá nhân, phát triển giai điệu một cách tự do trên nền hòa âm đã có. Mặc dù không có lời, solo vẫn là một phần kể chuyện bằng âm nhạc, có thể bổ trợ cho ý nghĩa của lời bài hát.

Hãy nhớ luôn để sẵn thiết bị ghi âm hoặc phần mềm sáng tác nhạc chuyên dụng khi phác thảo giai điệu guitar ở từng phần. Nó sẽ giúp bạn ghi nhớ ý tưởng hay cảm hứng của chính mình, từ đó nhanh chóng ghép lại thành bản nhạc hoàn chỉnh.

Xây dựng giai điệu bài hát bằng guitar

Đặc thù đàn guitar sẽ giúp bạn sáng tác giai điệu nhanh hơn thông qua việc thử nghiệm những kỹ thuật như dưới đây:

• Sử dụng tiến trình cơ bản: Guitar có những  tiến trình phổ biến để sáng tác như như C-G-Am-F hoặc Dm-G-C-F. Từ đó, bạn có thể thử soạn lời bài hát dựa trên tiến trình này, thông qua việc rải hợp âm và cẩm nhận cảm xúc từ nó.
• Thử nghiệm thang âm: Hãy bắt đầu với các thang âm cơ bản như Trưởng, Thứ (bao gồm cả ngũ cung và thứ tự nhiên) ở nhiều vị trí khác nhau trên cần đàn. Việc này giúp bạn có một "bản đồ" các nốt phù hợp với hợp âm đang chơi, từ đó dễ dàng tạo ra những đường giai điệu hài hòa.
• Rải hợp âm (Arpeggio): Thay vì chỉ bấm hợp âm, hãy thử rải từng nốt trong hợp âm đó. Kỹ thuật arpeggio không chỉ tạo ra âm thanh đẹp mà còn là cách tuyệt vời để xây dựng các câu giai điệu mượt mà, kết nối trực tiếp với hòa âm của bạn.

Hợp âm cơ bản trong guitar

Từ nền giai điệu cơ bản, bạn có thể thêm màu sắc vào bằng các kỹ thuật guitar:

• Thay đổi mẫu strumming(quạt chả)/picking(rải ngón): Đừng chỉ dùng một mẫu đệm duy nhất cho cả bài. Việc thay đổi các mẫu strumming (quạt chả) hoặc picking (rải ngón) giữa các phần (ví dụ: nhẹ nhàng ở phiên khúc, mạnh mẽ ở điệp khúc) sẽ tạo ra sự động lực và cảm xúc khác biệt, giúp bài hát không bị nhàm chán và dẫn dắt người nghe qua từng đoạn.
• Dùng Capo: Nhờ capo là có thể chơi tiến trình hợp âm đã soạn ở một tông hoàn toàn mới. Từ đó, bạn cũng sẽ có thêm ý tưởng để sắp xếp nốt “voicings”.
• Biến tấu Voicings và Đảo phách của hợp âm: Ngay cả với cùng một hợp âm, việc thay đổi cách bấm (voicings) hoặc sử dụng đảo phách (inversions) sẽ tạo ra những âm thanh mới mẻ và độc đáo. Điều này giúp làm phong phú thêm hòa âm, mang lại những "màu sắc" khác nhau cho cùng một tiến trình hợp âm, làm cho phần đệm guitar của bạn trở nên thú vị hơn.
• Thêm các đoạn fill giai điệu hoặc tô điểm: Những đoạn fill hoặc embellishments (tô điểm) là các câu nhạc ngắn, thường là giai điệu, được thêm vào giữa các câu hát hoặc cuối các đoạn nhạc. Chúng không chỉ lấp đầy khoảng trống mà còn tạo điểm nhấn, kết nối các phần một cách mượt mà, và thêm vào sự tinh tế, "chất riêng" cho bản nhạc guitar của bạn.

Kết hợp giai điệu với hợp âm

• Chơi giai điệu trên nền đệm: Thực hành chơi các nốt giai điệu trong khi tay còn lại vẫn strumming (quạt chả) hoặc fingerpicking (rải ngón) các hợp âm. Đây là cách phổ biến để tạo ra một bản nhạc hoàn chỉnh chỉ với guitar.
• Tạo phản giai điệu (Counter-melodies) hoặc đường bass: Thử nghiệm tạo ra các giai điệu phụ chạy song song với giai điệu chính, hoặc thậm chí là các đường bassline đơn giản trên các dây trầm. Những yếu tố này sẽ làm cho bản nhạc của bạn có sự công phu hơn.

Hoàn thiện bản sáng tác guitar bằng phần mềm làm nhạc

Sau khi phát triển ý tưởng giai điệu trên guitar, bạn sẽ cần đưa nó phần mềm làm nhạc (DAW) để tạo thành sản phẩm hoàn chỉnh.

Hai cách đưa giai điệu guitar vào phần mềm:

• Bạn có thể ghi âm trực tiếp phần guitar của mình vào phần mềm thông qua soundcard (audio interface). 
• Lập trình các nốt nhạc guitar bằng MIDI trong phần mềm, sử dụng các thư viện âm thanh guitar ảo.

Kết hợp với các nhạc cụ khác trên phần mềm:

• Thêm vào giai điệu các nhạc cụ ảo khác như trống, bass, piano, strings, hoặc các nhạc cụ điện tử để tạo thành bản  phối khí chuyên nghiệp.
• Tùy vào ý tưởng sáng tác, bạn sẽ lựa chọn trên phần mềm để guitar là nhạc cụ chính, hoặc đóng vai trò đệm, tạo nền cho các nhạc cụ khác.

Sau khi đã tìm hiểu những kỹ thuật cơ bản để sáng tác nhạc bằng guitar, nếu bạn muốn đào sâu hơn, hệ thống hóa kỹ năng sáng tác như nhạc sĩ trong ngành, thì Khóa học sáng tác nhạc của Thu Âm Việt sẽ là bước đi tiếp theo lý tưởng dành cho bạn. Học kèm 1-1, được giảng viên sửa sản phẩm trực tiếp, trong vòng 1 tháng bạn sẽ biết cách chuyển hóa mọi ý tưởng thành bài hát đạt chuẩn chỉ bằng guitar và các thiết bị sẵn có tại nhà.