Nhạc lý là gì? Từng bước tự học nhạc lý để sáng tác bài hát

Xem lộ trình tự học nhạc lý để sáng tác bài hát. Bài viết giúp bạn hiểu vai trò của nhạc lý, và những lý thuyết cần học để áp dụng trong viết nhạc hiệu quả.

Nhạc lý là gì? Tại sao cần học nhạc lý?

Khái niệm nhạc lý

Để có thể sáng tác nhạc thì chúng ta phải hiểu về nhạc lý

Học nhạc lý để làm gì?

• Sáng tác lời bài hát: Giúp bạn xây dựng cấu trúc bài hát phù hợp với giai điệu. Hiểu các thang âm để chọn từ ngữ và cảm xúc phù hợp với sắc thái bài nhạc.
• Sáng tác giai điệu: Có thể tạo ra các giai điệu độc đáo bằng cách phối hợp các nốt nhạc, hợp âm và nhịp điệu. Giai điệu chuẩn cấu trúc sẽ dễ phát triển phần hòa âm, phối khí.
• Hòa âm phối khí: BIết vận dụng nguyên tắc kết hợp âm thanh, tạo nên bản hòa âm hài hòa, phù hợp với từng thể loại âm nhạc.

Học nhạc lý mất bao lâu?

Thời gian học nhạc lý phụ thuộc vào mục tiêu của bạn:

• Cơ bản - Đọc nốt, hiểu thang âm, hợp âm: 2-3 tháng nếu học đều đặn.
• Nâng cao - Sáng tác và phối khí: 6 tháng đến 1 năm hoặc hơn, tùy theo khả năng thực hành.

Quan trọng là sự kiên trì, thực hành thường xuyên và học từ các bài hát thực tế để ứng dụng nhạc lý vào sáng tác.

Tự học nhạc lý để sáng tác nhạc hiệu quả:

Lộ trình tự học lý thuyết nhạc lý để sáng tác

1. Đọc nốt nhạc

• Ghi nhớ tên nốt nhạc trên khuông nhạc (dòng kẻ và khe).
• Thực hành xác định các nốt trên đàn (cả phím trắng và phím đen).
• Tập đọc và chép nốt nhạc thường xuyên để thành thạo.

2. Nhớ kí hiệu hợp âm

• Học những hợp âm cơ bản trước: C, G, Am, Dm, E7… 
• Tìm hiểu về vòng tròn quãng năm: Đây là một công cụ hữu ích để hiểu mối quan hệ giữa các hợp âm.
• Biết cách đọc nốt nhạc và kí hiệu hợp âm sẽ giúp bạn phát thảo được  ý tưởng sáng tác, ghi lại những giai điệu xuất hiện trong đầu.

Muốn sáng tác nhạc được phải nhớ kí hiệu hợp âm

3. Thứ tự dấu hóa (thăng giáng)

Khoảng cách giữa phím đàn đen và trắng liên tiếp nhau trên đàn là ½ cung.

• b: dấu giáng (giảm ½ cung)
• #: dấu thăng (tăng ½ cung)

Dấu giáng b (dấu thăng #) cố định xuất hiện ở đầu khuông nhạc đặt ở vị trí nốt nào thì nốt đó tăng lên (Giảm xuống) ½ cung.

Hiểu rõ về thứ tự dấu hóa giúp bạn viết nhạc một cách chính xác và chuyên nghiệp, tránh những sai sót về cao độ.

Bảng thứ tự thăng/ giáng trong nhạc lý sáng tác nhạc

4. Trường độ nốt nhạc

Mối tương quan độ dài giữa chúng là: nốt đứng trước có giá trị gấp đôi nốt đứng sau.

Nếu: Nốt tròn = 4 đơn vị đo độ dài (đv), thì các nốt còn lại sẽ có giá trị như sau:

• Nốt trắng = 2 đv
• Nốt đen = 1 đv
• Nốt móc đơn = 1/2 đv
• Nốt móc kép = 1/4 đv
• Nốt móc ba = 1/8 đv
• Nốt móc bốn = 1/16 đv

Trường độ nốt nhạc sẽ giúp bạn điều khiển nhịp điệu và tạo ra những giai điệu đa dạng, giàu cảm xúc trong sáng tác của mình.

Để sáng tác nhạc thì phải hiểu độ dài trường độ

5. Sử dụng nhịp

Hiểu về các loại nhịp cơ bản:

• Nhịp đơn: Có một phách mạnh trong một ô nhịp (ví dụ: 2/4, 3/4, 4/4). Thường mang cảm giác nhẹ nhàng, đều đặn (ví dụ: nhạc đồng quê, ballad).
• Nhịp kép: Có nhiều hơn một phách mạnh trong một ô nhịp (ví dụ: 6/8, 9/8, 12/8). Tạo cảm giác sôi động, phức tạp hơn (ví dụ: rock, pop).

Biết cách dùng nhịp sẽ giúp bạn định hình cấu trúc bài hát sáng tác, và chọn được nhịp phù hợp cho thể loại nhạc muốn truyền tải.

Bí quyết tự học nhạc lý cho sáng tác hiệu quả

• Phân tích bài hát yêu thích: Tìm hiểu cách nhạc sĩ dùng nhạc lý để sáng tác như thế nào.
• Thực hành phát thảo giai điệu: Kết hợp các lý thuyết để sáng tác giai điệu chuẩn cấu trúc nhạc lý. Có thể thực hiện bằng cách chơi trên nhạc cụ (guitar, piano,...) hoặc dùng phần mềm làm nhạc 
• Tìm thêm sự hỗ trợ: Tham gia cộng đồng học tập, trao đổi kinh nghiệm vận dụng nhạc lý với những người khác. 

Tự học nhạc lý để sáng tác là một cách tuyệt vời để bắt đầu, tuy nhiên để rút ngắn thời gian và đạt kết quả rõ rệt nhất, bạn sẽ cần sự hướng dẫn từ những có kinh nghiệm làm nhạc trong ngành. Và Khóa học Sáng tác nhạc của Thu Âm Việt chính là giải pháp hoàn hảo:

• Giảng viên kèm 1-1, bám sát và sửa sản phẩm trực tiếp, nâng gấp đôi hiệu quả.
• Đi từ lý thuyết cơ bản đến phương pháp áp dụng sáng tác mọi bài hát theo cảm hứng.
• Cách sử dụng phần mềm làm nhạc để đơn giản các công đoạn sáng tác.

Khóa học nhạc lý để sáng tác nhạc tại Thu Âm Việt