7 bước cách tự làm beat nhạc trên máy tính cho người mới

Hướng dẫn cách tự làm beat nhạc trên máy tính cho người mới. Tạo bản nhạc beat đầu tay qua 7 bước, từ phát triển ý tưởng đến sắp xếp nhạc cụ.

Cần chuẩn bị gì để tự làm nhạc beat?

Để đảm bảo quá trình làm beat dễ dàng hơn, bạn hãy dành chút thời gian chuẩn bị về kiến thức và công cụ như dưới đây:

Kiến thức âm nhạc cơ bản

Không nhất thiết phải biết nhạc lý hay học ở nhạc viện, nhưng bạn cũng cần tìm hiểu về:

• Cấu trúc nhạc lý cơ bản: Nhằm xây dựng đúng theo khuôn mẫu Intro (giới thiệu), Verse (đoạn kể chuyện), Chorus (điệp khúc), Bridge (cầu nối) và Outro (kết thúc).
• Biết về đặc trưng các thể loại nhạc: Mỗi thể loại như Pop, Ballad, Trữ tình, Rap,. v.v…, đều có những đặc trưng riêng về nhịp điệu. Vậy nên cần hiểu để định hướng phong cách và thế mạnh làm beat của mình.
• Nắm về hợp âm và vòng hợp âm: Hiểu được vai trò của chúng sẽ giúp bản beat của bạn có hồn và chuẩn cấu trúc hơn. Kiến thức này cũng giúp bạn dễ dàng phát triển theo hướng vừa làm beat và tự viết lời nhạc.

Công cụ cần thiết

• Phần mềm làm beat (DAW): Các phần mềm làm nhạc (DAW) trên máy tính như FL Studio là công cụ quan trọng nhất, nơi bạn thực hiện mọi thao tác làm beat nhạc. Bạn cũng cần làm quen với các thao tác chính như sắp xếp các track, tạo nốt nhạc và nhịp điệp, và sử dụng hiệu ứng.
• MIDI Controller (không bắt buộc): Tuy không hẳn bạn cần MIDI để làm beat, nhưng nếu có thì quá trình tìm ý tưởng, thiết lập các nốt nhạc sẽ nhanh và trực quan hơn so với sử dụng chuột trên phần mềm.

Chuẩn bị một PC đủ mạnh, phần mềm làm nhạc, và MIDI để làm beat nhạc

Hướng dẫn từng bước làm beat nhạc cơ bản

Bước 1: Tìm ý tưởng làm beat

Tìm cảm hứng beat cũng tương tự như cách lấy cảm hứng sáng tác nhạc, bằng một giai điệu vang lên trong đầu, sự xúc động trước một khoảnh khoắc, hoặc từ bài hát yêu thích.

• Hãy đặt ra mục tiêu bằng cách trả lời các câu hỏi  "Bản beat này dành cho ai? Thể hiện cảm xúc gì? Dùng để phối cho thể loại nhạc nào?" để có định hướng.
• Tùy theo trường phái và kỹ năng nào mình tốt hơn, bạn có thể làm beat trước rồi mới viết lời bài hát cho tác phẩm của mình, hoặc ngược lại.

Bước 2: Chọn tempo cho beat

Tempo chính là phần cốt lõi của bản beat. Từ thể loại nhạc bạn đã chọn ở bước 1, bạn sẽ xác định được tempo. Như dưới đây là ví dụ về dải tempo phổ biến ở một số thể loại:

• Pop: Thường từ 100 đến 130 BPM.
• Ballad: Khoảng 60 đến 80 BPM, tạo cảm giác sâu lắng, chậm rãi.
• Nhạc Cách Mạng: Thường từ 90 đến 140 BPM, mang âm hưởng hào hùng, mạnh mẽ.
• Lofi: Thường từ 70 đến 90 BPM, nhịp điệu chậm rãi và đơn giản.
• Rap: Thường từ 80 đến 120 BPM.

Một số yếu tố về tempo bạn cần nắm như sau:

• Hãy cài sẵn tempo đã chọn ngay từ đầu trên project của phần mềm làm nhạc. Điều này giúp bạn định hình được nhịp điệu, và quá trình làm beat sẽ chính xác hơn.
• Không nhất thiết phải tuần đúng theo con số quy định tempo ở mỗi thể loại nhạc. Hãy tự cảm nhận, nếu nhịp điệu đúng với cảm xúc bạn muốn truyền tải thì đó là tempo phù hợp.

Cài trước tempo trên project để kiểm soát nhịp điệu beat

Bước 3: Xây dựng Drum Pattern - Phần nhịp điệu

Phần trống (drum) là nền tảng cốt lõi của beat, vì nó tạo ra nhịp điệu chính và giúp người nghe cảm nhận được sự chuyển động của bản nhạc. Trong drum bạn cần sử dụng kết hợp các thành phần:

• Kick: Âm thanh trầm, tạo ra nhịp chính.
• Snare: Âm thanh đanh, tạo điểm nhấn và "làm đầy" nhịp điệu.
• Hi-hats: Thường là âm thanh "lách tách", tạo sự chuyển động và nhịp điệu nhanh.
• Percussion: Các âm thanh gõ khác để trang trí và làm phong phú nhịp điệu.

Hầu hết các phần mềm làm beat nhạc PC đều có "Step Sequencer" hoặc "Piano Roll", nơi bạn có thể dễ dàng lập trình trống bằng cách đánh dấu vào các ô nhịp. Điều này giúp bạn trực quan hóa nhịp điệu và sắp xếp chúng một cách nhanh chóng.

Giao diện tạo phần drum trên phần mềm làm nhạc 

Bước 4: Thêm Bassline - Phần Trầm

Bassline là dải tần thấp, có nhiệm vụ tạo độ dày và sự ổn định cho bản beat. Vai trò của nó là kết nối phần trống (tiếng Kick drum) với các nhạc cụ khác, giúp beat nghe liền mạch, chắc tai hơn.

Để làm bước này trong phần mềm làm beat nhạc, bạn có thể sử dụng Piano Roll để đặt các nốt bass ngay dưới các nốt của Kick drum.

Ví dụ về đoạn bassline trong một dự án tạo beat nhạc 

Bước 5: Tạo vòng Hoà âm (Chords) 

Vòng hoà âm là chuỗi các hợp âm được sắp xếp theo một trình tự nhất định, tạo nên cảm xúc chủ đạo cho bản nhạc. Vòng hòa âm đóng vai trò như bộ khung cho câu chuyện, cảm xúc bạn chuẩn bị diễn tả bằng giai điệu. Dưới đây là một vài vòng hoà âm cơ bản và phổ biến mà bạn có thể bắt đầu:

• Vòng Pop (I-V-vi-IV): Là vòng hòa âm phổ biến nhất trong nhạc Pop. Nó mang lại cảm giác vui tươi, lạc quan và dễ nghe.
• Vòng Ballad buồn (vi-IV-I-V): Bắt đầu từ hợp âm thứ, vòng hòa âm này mang lại cảm giác lắng đọng và sâu sắc.
• Vòng Jazz/R&B (ii-V-I): Vòng hòa âm này thường được sử dụng để tạo cảm giác mượt mà, sang trọng và phức tạp hơn.

Làm vòng hòa âm trong phần mềm bằng cách chọn nhạc cụ ảo (VST) như piano, guitar. Sau đó dùng Piano Roll hoặc MIDI để vẽ các nốt nhạc, tạo nên chuỗi hợp âm bạn mong muốn. Bạn cũng có thể đẩy nhanh quá trình thực hiện bằng cách sao chép (copy) và dán (paste) các đoạn nhạc đã tạo để tạo thành các vòng lặp.

Bước 6: Tạo Giai điệu (Melody)

Giai điệu là chuỗi các nốt nhạc tạo nên một đoạn nhạc dễ nhớ, là điểm nhấn giúp bản beat của bạn có cá tính riêng. Nhờ phần trống và bass làm nền tảng, bạn đã có điểm tựa để đặt các nốt nhạc, tránh bị lạc nhịp, và có định hướng để phát triển giai điệu dễ dàng hơn. Các bước để tạo giai điệu có thể tóm tắt như sau:

• Sử dụng nốt trong hợp âm: Giai điệu sẽ dễ dàng ăn khớp với hòa âm nếu bạn sử dụng các nốt có trong hợp âm bạn đang dùng. Ví dụ, nếu hợp âm là Đô Trưởng (C-E-G), bạn có thể bắt đầu giai điệu bằng một trong ba nốt này.
• Tạo một câu nhạc ngắn: Hãy nghĩ ra một cụm nốt đơn giản, dễ nhớ. Sau đó, bạn có thể lặp lại nó và biến tấu một chút ở những đoạn sau để tạo sự đa dạng.
• Chú ý đến nhịp điệu: Giai điệu không chỉ là các nốt nhạc mà còn là nhịp điệu của chúng. Hãy thử các kiểu nhịp khác nhau như nhịp nhanh, nhịp chậm, hoặc có khoảng lặng để giai điệu trở nên sinh động.

Các tạo giai điệu trên phần mềm cũng tương tự như vòng hòa âm, đó là dùng Piano Roll để vẽ trực tiếp lên lưới. Phần mềm sẽ giúp bạn làm giai điệu chuẩn cấu trúc hơn nhờ các tính năng như "Quantize" (tự động căn chỉnh nốt nhạc vào đúng phách), giúp bạn tiết kiệm thời gian và đảm bảo các nốt nhạc luôn nằm đúng nhịp.

Phát triển giai điệu dựa trên ý tưởng ban đầu 

Để giai điệu hay hơn, bạn có thể tìm hiểu về  hòa âm phối khí để biết cách kết hợp âm thanh trong bản beat hay hơn.

Bước 7: Sắp xếp bài nhạc (Arrangement)

Từ những đoạn beat demo riêng lẻ, ở bước này bạn sẽ sắp xếp chúng lại thành bản nhạc hoàn chỉnh, thể hiện đúng với ý tưởng trong đầu mình.

• Sắp xếp đúng theo cấu trúc (Intro, Verse, Chorus,...) nhằm tạo nên một cấu trúc bài hát cho người nghe có thể theo dõi, hiểu câu chuyện, cảm xúc mình muốn dẫn dắt.
•  Xuyên suốt đoạn beat nên có các khoảng lặng, thay đổi nhỏ về âm thanh hoặc thêm các lớp nhạc cụ mới để giữ chân người nghe và tránh sự nhàm chán.
• Xuyên suốt quá trình thực hiện, bạn cần hình dung bản beat sẽ kết nối như thế nào với lời nhạc. Từ đó bạn sẽ có thể sắp xếp các nhạc cụ để tạo không gian cho giọng hát, chẳng hạn như giảm bớt lớp nhạc cụ trong đoạn Verse để làm nổi bật phần lời, và đưa tất cả hòa chung trong đoạn Chorus để tạo sự lột tả cảm xúc.

Bước này cũng có thể dễ dàng thực hiện trong phần mềm làm nhạc nhờ chức năng “Arrangement View" hoặc "Playlist" để kéo thả (drag and drop) các đoạn nhạc một cách trực quan, thử nghiệm các cấu trúc khác nhau.

Bước 7: Mix & Master nhạc cụ

Bạn cần bước này để hoàn thiện bản beat, đảm bảo đạt chất lượng âm thanh chuyên nghiệp, trong đó:

• Mixing: Cân bằng âm lượng và tần số của từng nhạc cụ, giúp cho chúng không xung đột trên bản beat mà ngược lại bổ trợ cho nhau. Các công cụ để thực hiện trong phần mềm đó là EQ để cắt bỏ các tần số thừa, và Compressor để nén âm thanh, giúp bản nhạc rõ ràng và sạch sẽ hơn.
• Mastering: Giai đoạn cuối cùng này giúp toàn bộ bản nhạc có âm lượng đồng nhất và nghe hay trên mọi thiết bị, từ điện thoại, loa nhỏ cho đến hệ thống âm thanh chuyên nghiệp.

Khi mix-master, trên các DAW đều có các Mixer Channel riêng biệt cho từng nhạc cụ. Bạn có thể thêm các plugin hiệu ứng (effects) vào các kênh này để dễ dàng điều chỉnh và tinh chỉnh từng âm thanh.

Mix-master cân bằng các nhạc cụ 

Những bí quyết cần nắm để làm beat hay hơn

Bạn nên bám theo hướng tư duy dưới đây xuyên suốt 7 bước làm beat để sản phẩm được hay hơn:

• Thêm hiệu ứng vào beat nhạc: Hãy tìm hiểu cách thêm cách effect vào nhạc cụ như Reverb, EQ; Hay Sampling để tạo ra đoạn nhạc mới, và còn nhiều hiệu ứng khác nhau để làm bản beat có chiều sâu, nâng cao trải nghiệm nghe.
• Sử dụng hiệu ứng có chọn lọc: Lạm dụng hiệu ứng có thể sẽ làm mất đi sự tự nhiên, nên hãy dùng chúng để tăng cường, chứ không phải để che lấp âm thanh gốc.
• Nghe nhiều nhạc để tham khảo: Trước khi bắt đầu làm, hoặc lúc bí ý tưởng, bạn có thể nghe những bài hát ở cùng thể loại để tham khảo định hướng phát triển beat của nghệ sĩ, từ đó áp dụng vào dự án của miinfh.
• Cân bằng giữa kỹ thuật và cảm xúc: Ngoài đúng kỹ thuật. bản beat cần truyền tải được cảm xúc của tác giả, và hướng đến làm sao để người nghe cảm nhận dược cảm xúc đó.

Qua các bước trên, bạn đã nắm được cơ bản các bước để làm beat nhạc, đặt viên gạch đầu tiên trên con đường trở thành nhà sản xuất âm nhạc chuyên nghiệp. Nếu bạn rút ngắn con đường phát triển, hãy xem ngay khóa học Music Producer tại Thu Âm Việt, nơi bạn được học từ cách làm mọi bản nhạc beat từ ý tưởng sơ khởi, đến làm nhạc theo đơn đặt hàng đối tác và quảng bá thương hiệu cá nhân, Học kèm 1-1, được sửa sản phẩm trực tiếp và chia sẻ bí quyết riêng để phát triển bền vững trong ngành.