Các quy tắc để sáng tác một bài hát hay và không cần chuyên môn cao

Phần 1: Sáng tác nhạc cho bài hát

1 .Lựa chọn thể loại cho bài hát 

Mỗi thể loại âm nhạc khác nhau sẽ mang những nét đặc trưng riêng biệt mà bạn đều muốn sử dụng trong bài hát của mình. Nếu viết về nhạc đồng quê, bạn sẽ cần dùng đến chiếc đàn guitar dây kim loại để tạo ra những giai điệu, và lời bài hát thường xoay quanh chủ đề mất mát và gian khổ. Khi viết một bài nhạc rock, bạn có thể sử dụng hợp âm 5 (power chords) và lời bài hát thiên về sự nổi loạn.

2. Chọn tiết tấu và nhịp điệu cho bài hát

Tiết tấu và nhịp điệu nhanh sẽ phù hợp với các bài hát mang tính hứng khởi hay sôi động, như nhạc dance điện tử và punk rock. Những bài hát buồn hoặc cảm xúc, như nhạc pop và nhạc đồng quê, thường có nhịp điệu và tiết tấu chậm hơn. Nếu bài hát của bạn không thuộc bất kỳ phạm trù nào, bạn có thể thử chọn nhịp điệu vừa phải, điển hình như dòng nhạc rock cổ điển.

• Chẳng hạn, một bài hát punk rock thường có tiết tấu nhanh, chủ động và sử dụng nhịp 4/4 (một phách ứng với một nốt đen kéo dài trong một giây và mỗi ô nhịp có 4 phách).
• Nhạc Reggae thường sử dụng nhịp đảo phách, tức là nhịp điệu lấn át tiết tấu, để truyền tải một sự rung cảm độc đáo.
• Bạn có thể thử lên mạng để tìm hiểu về nhịp điệu và tiết tấu của thể loại nhạc bạn muốn sử dụng.

3. Thiết lập giai điệu cơ bản trên đàn 

Ngay cả khi bạn không có ý định sử dụng những nhạc cụ này cho bài hát của bạn, bạn cũng có thể dễ dàng thử nghiệm chúng để phát triển giai điệu. Bắt đầu với các hợp âm thông thường, chẳng hạn như G, A, C, D, E và F. Hãy ghi nhớ chủ đề bài hát mà bạn định viết và quyết định chọn một hợp âm mà bạn cảm thấy có thể truyền tải điều đó.

Dùng đàn Guitar để sáng tác nhạc

4. Phát triển giai điệu bằng việc sử dụng âm giai trưởng và âm giai thứ

Sử dụng âm giai với phím được chọn để truyền tải tâm trạng mà bạn đang muốn bày tỏ. Thử nghiệm với các giai điệu khác nhau cho đến khi tìm ra đúng giai điệu phù hợp với bài hát của bạn. Điệu trưởng thường thiên về niềm vui, lạc quan hoặc tràn đầy năng lượng. Điệu thứ thường chứa đựng nỗi sầu muộn hoặc cảm xúc.
Ví dụ: Rê thứ thường được xem là điệu buồn nhất.
          Đô trưởng là một trong những điệu vui vẻ nhất.
Tùy thuộc vào chủ đề bài hát, bạn có thể chuyển đổi giữa các điệu trưởng và điệu thứ để truyền tải nhiều cung bậc cảm xúc khác nhau.
5. Nên học thêm một số loại nhạc cụ sẽ giúp bạn sáng tác giai điệu tốt hơn

Để viết một bài hát, bạn không cần phải chơi guitar thuần thục, tuy nhiên, guitar sẽ giúp bạn biết được những điều cơ bản, như cách tạo ra các nốt khác nhau, chơi hòa âm, và thử nghiệm với việc chỉnh dây đàn. Bạn có thể tìm một giáo viên dạy guitar ở địa phương tại cửa hàng âm nhạc gần đó, hoặc kiểm tra trên trang Craigslist.

>>> Xem thêm Tự học sáng tác nhạc bằng guitar cơ bản tại nhà

6. Tận dụng sự giúp đỡ với một đồng tác giả nếu bạn cần hỗ trợ để viết nhạc.

Nếu bạn đang mường tượng các yếu tố cho bài hát và nhận ra mình không thể tự sáng tác, hãy cân nhắc nhờ một người thạo nhạc tham gia cùng bạn trong quá trình viết nhạc. Bạn có thể nói rõ chủ đề, giai điệu và lời nhạc bạn dự định sử dụng cho bài hát của mình, sau đó làm việc với bạn mình để chuyển những ý tưởng đó thành âm nhạc.

Cách tạo ra một giai điệu hay

>>> Khóa học sáng tác nhạc TPHCM

7.Thử nghiệm với phần mềm âm nhạc để soạn nhạc 

Đừng để việc không biết chơi nhạc cụ ngăn cản bạn viết nhạc! Nhiều người thường sử dụng phần mềm âm nhạc như Ableton để viết nhạc, đặc biệt là các nghệ sĩ nhạc điện tử. Phần mềm chứa sẵn hàng ngàn âm thanh được thu âm trước như tiếng trống, bass, các hợp âm, và giai điệu, cho phép bạn điều khiển và kết hợp chúng theo vô vàn cách khác nhau để tạo ra những bài hát của riêng bạn.

>>>Xem thêm Hướng dẫn sử dụng chức năng EQ trong phần mềm Cubase

Phần 2: Sáng tác lời cho bài hát

• Chọn một tiêu đề phù hợp với bài hát

Nghe có vẻ phản trực quan, nhưng nghĩ về các tiêu đề tiềm năng là một trong những cách đơn giản nhất để đưa ra ý tưởng cho bài hát. Lắng nghe và tìm các cụm từ thật lôi cuốn hoặc súc tích trong các chương trình truyền hình, phim truyện, sách báo và các cuộc đối thoại hàng ngày, sau đó viết ra sổ ghi chép hoặc lưu trên điện thoại của bạn. Bạn cũng có thể đợi để đặt tiêu đề bài hát sau khi hoàn tất giai điệu và lời nhạc. Bạn sẽ không biết được cách viết tiêu đề nào sẽ tốt hơn, vì vậy, hãy làm điều bạn cảm thấy thuận tiện nhất.

• Tiêu đề bài hát sẽ đưa ra gợi ý về các câu hỏi. Sau đó, lời bài hát sẽ trả lời tất cả những câu hỏi đó ở cuối bài hát.
• Chẳng hạn: Tiêu đề bài hát “Heartbreak Hotel” (Khách sạn khổ đau) sẽ đặt ra các câu hỏi, “Khách sạn khổ đau là gì?” “Chuyện gì xảy ra ở đó?” Và “Nó nằm ở đâu?” Elvis đã trả lời tất cả những câu hỏi này trong lời bài hát của anh ấy.

• Sáng tác một đoạn hook cho bài hát 

Trong một bài hát, hook chính là đoạn giai điệu bắt tai, sẽ thâm nhập vào não bộ và khiến bạn nhớ mãi, và hook thường được sử dụng như tiêu đề của bài hát. Kết hợp những ý tưởng và giai điệu cho đến khi bạn cảm thấy phù hợp. Nếu bạn đã có sẵn một danh sách các ý tưởng về tiêu đề, hãy hát bằng những giai điệu khác nhau để thử nghiệm xem liệu có bất kỳ tiêu đề nào thực hiện chức năng đặc biệt như một đoạn hook hay không.

• Tạo phần điệp khúc 

Đôi khi, đoạn hook có thể đảm nhiệm vai trò như toàn bộ phần điệp khúc. Thỉnh thoảng, đoạn hook chỉ là một phần và thường đứng ở đầu hoặc cuối của điệp khúc. Bất luận thế nào, phần điệp khúc thường phải bao quát hơn phần lời chính. Sử dụng điệp khúc của bạn như một cách để tóm tắt các chủ đề bài hát mà không cần đi sâu vào chi tiết cụ thể.

Các phần mềm chỉnh nhạc giúp cho bạn có bản nhạc hoàn hảo

>>> Xem thêm Melody là gì? Một số thuật ngữ trong âm nhạc bạn cần biết

• Một số nguyên tắc để viết lời bài hát

Theo đó, phần lời chính nên bày tỏ sự mạnh mẽ, biểu tượng cụ thể và các hình mẫu rõ ràng dựa trên các chủ đề bao quát được truyền tải ở phần điệp khúc của bạn một sử dụng một số phương pháp trong văn để viết:

Viết lời cho bài hát qua giai điệu

• Nhất quán: dùng tinh thần diễn đạt và văn phong như nhau từ đầu đến cuối bài. Dùng những chữ chính của đề tài như chữ "mưa" lúc nào cũng là "mưa" như mưa rơi thật, hay là luôn dùng như là một hình tượng (mưa  = phiền muộn), đừng cho nghĩa này chạy qua nghĩa kia trong cùng bài nhạc. Luôn để lời nhạc có một nghĩa em (hay anh). Thí dụ như trong bài Moon River, thì con sông là nghĩa "em" xuyên suốt bài hát.
• Chặt chẽ, mạch lạc: mỗi phản ứng đều phải có lý do xảy ra trước đó. Giữ một trình tự thời gian hợp lý xuyên suốt bài hát: sáng-trưa-tối, cũng như một tình cảm tăng dần hay giảm dần hợp lý, thí dụ như "mỗi phút trong một giờ, mỗi giờ trong một ngày, mỗi ngày của một tuần"
• Rõ rệt, đặc trưng: chọn một thứ đặc trưng như quả táo so với chung chung như trái cây; rõ rệt (những đóa hồng anh mang đến) thay vì trừu tượng (những điều nho nhỏ anh làm). Bày tỏ tình cảm rõ rệt bằng hành động thay vì kể về nó. Thí dụ như thay vì nó về một tình cảm là e thẹn, bẽn lẽn (shy), ta nên viết rằng "bỗng dưng em thích nhìn đôi giày em" (You take a sudden interest in your shoes.)
• Lặp lại: để thỏa mãn nhu cầu của người nghe là họ cần ghi nhận lại những gì quen thuộc, lặp đi lặp lại các chữ hay câu quan trọng để nhấn mạnh chủ đề - nhất là nên lặp đi rồi lại lặp lại tựa bài.

>>>Xem thêm Những quyển sách dạy sáng tác nhạc cực hay và dễ hiểu 

Phần 3: Hoàn thành bài hát

• Thêm phần chuyển đoạn vào bài hát 

Giống như phần điệp khúc, phần chuyển đoạn chỉ được hát một lần và miêu tả các chủ đề của bài hát theo cách mới mẻ hơn. Bạn nên sử dụng phần chuyển đoạn để làm bài hát của bạn thêm thú vị hơn bằng cách hát lời bài hát mới với thang âm mới hoặc với các hợp âm khác nhau trong cùng một thang âm.

• Đảm bảo phần chuyển đoạn có lời nhạc bao quát như lời nhạc ở phần điệp khúc. Bạn không nên giới thiệu những chi tiết mới mẻ.
• Bạn cũng có thể cân nhắc việc sử dụng phần chuyển đoạn như dịp để độc tấu một nhạc cụ nếu bạn muốn trình làng kỹ năng của mình với nhạc cụ riêng.

2. Ấn định cấu trúc cuối cùng của bài hát

Cấu trúc bài hát phổ biến nhất được sử dụng hiện nay đó là Phần lời chính / Phần điệp khúc / Phần lời chính / Phần điệp khúc / Phần chuyển đoạn / Phần điệp khúc. Tuy nhiên, bạn có thể thoải mái thử nghiệm cấu trúc này dựa trên những yếu tố phù hợp nhất với bài hát của bạn. Ghi lại các yếu tố đã được tạo ra và thử nghiệm bằng cách hoán đổi vị trí và lặp lại một vài yếu tố,vâng vâng, cho đến khi bạn cảm thấy đúng cấu trúc.

• Một số thể loại sử dụng cấu trúc bài hát cụ thể. Chẳng hạn như, nhạc nhảy điện tử EDM thường dùng cấu trúc Phần giới thiệu / Phần lời chính / Phần điệp khúc / Phần chuyển đoạn / Phần lời chính / Phần điệp khúc / Phần lời chính / Phần điệp khúc / Phần chuyển đoạn / Phần điệp khúc / Phần kết thúc.

3. Phối hợp các loại nhạc cụ để tạo ra bản nhạc hoàn chỉnh

Khi bạn đã viết xong bài hát, bạn có thể kết hợp thêm các loại nhạc cụ như trống, guitar bass và đàn phím điện để truyền tải và nêu bật giai điệu. Các nhạc cụ khác nên được chơi cùng âm điệu và số chỉ nhịp mà bạn đã định sẵn trước đó.

• Nếu bạn không biết cách chơi các loại nhạc cụ khác, hãy thử dùng máy tính ghi lại khung bài hát, sau đó sử dụng phần mềm âm nhạc như Ableton hoặc GarageBand để bổ sung thêm các yếu tố mới vào bài hát.

>>> Xem thêm Sự kết hợp giữa hòa âm và phối khí trong thu âm

4. Tập luyện bài hát của mình cho đến khi bạn ghi nhớ lời bài hát

Bắt đầu tập luyện từng đoạn riêng biệt trong bài hát cho đến khi bạn thuộc tất cả các phần. Sau đó, tiếp tục kết hợp tất cả các đoạn nhạc với nhau theo đúng thứ tự cho đến khi bạn có thể chuyển đổi thuần thục từ phân đoạn này sang phân đoạn tiếp theo mà không cần phải suy nghĩ.

Luyện tập hát thường xuyên - Thu âm bài hát

5. Thu âm bài hát 

Bạn nên thu âm lại sau khi đã thuộc lòng bài hát của mình. Sử dụng điện thoại, máy ghi âm kỹ thuật số, máy tính xách tay và phần mềm hoặc máy quay video hoặc bạn có thể đến phòng Thu Âm Việt để nhận được sự giúp đỡ đội ngũ nhân viên chuyên nghiệp giúp bạn có bản thu hoàn chỉnh hơn tham khảo dịch vụ thu âm tại đây. Khi đã ghi âm xong, bạn nên tạo một bản sao hoặc lưu trữ bản thu trên đám mây. Bằng cách này, bài hát của bạn sẽ không bao giờ bị lãng quên hay thất lạc.

Các bài viết liên quan:
>>> Sự kết hợp giữa hòa âm và phối khí trong thu âm

>>> Hướng dẫn thu âm chuyên nghiệp tại nhà

>>> Sáng tác nhạc là gì và những điều cần biết

>>> Những quyển sách dạy sáng tác nhạc cực hay và dễ hiểu

Dịch vụ tham khảo liên quan:

>>> Dịch vụ phòng thu âm chuyên nghiệp

>>> Dịch vụ quay MV ca nhạc chuyên nghiệp

>>> Dịch vụ đào tạo sáng tác nhạc

>>> Dịch vụ đào tạo hòa âm phối khí

>>> Dịch vụ sáng tác nhạc phim